رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی به مطالعه و آموزش مباحث مدیریتی و اداری در حوزۀ خدمات بهداشتی و درمانی می‌پردازد. افرادی که در این رشته تحصیل می‌کنند، مهارت‌ها و دانش لازم برای مدیریت ارگان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی را در حوزه‌های مختلف کسب می‌کنند.
اهمیت رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
مدیریت خدمات بهداشتی درمانی اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا بهداشت و درمان از موارد حیاتی هر جامعه است و بهره‌وری، کیفیت و اثربخشی این خدمات بستگی به مدیریت مناسب دارد. افرادی که در این رشته تحصیل می‌کنند، می‌توانند نقش مهمی در بهبود و توسعۀ خدمات بهداشتی و درمانی یک کشور یا شهر ایفا کنند.
گرایش‌های رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
مدیریت بیمارستانی:
این گرایش به مدیریت و رهبری بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی مرتبط است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند به‌عنوان مدیران و مسئولین بیمارستان‌ها بهبود فرآیندها، کیفیت خدمات و مدیریت منابع انسانی فعالیت کنند.
مدیریت منابع انسانی در خدمات بهداشتی و درمانی:
این گرایش به مدیریت و برنامه‌ریزی منابع انسانی در مراکز بهداشتی و درمانی اختصاص دارد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند به‌عنوان مدیران منابع انسانی، اجرای سیاست‌ها و برنامه‌ها، انتخاب و ارزیابی پرسنل و بهبود فرآیندهای مرتبط با منابع انسانی فعالیت کنند.
مدیریت مالی و اقتصادی:
این گرایش به مدیریت و برنامه‌ریزی مالی و اقتصادی مراکز بهداشتی و درمانی مرتبط است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند به‌عنوان مدیران مالی، بودجه‌ریزی، تحلیل هزینه‌ها، مدیریت منابع مالی و اقتصادی و بهبود عملکرد مالی فعالیت کنند.
مدیریت سیاست‌ها و برنامه‌ها در بهداشت عمومی:
این گرایش به برنامه‌ریزی و اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های بهداشت عمومی و پیشگیری از بیماری‌ها مرتبط است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در ارگان‌های دولتی و غیردولتی بهبود سیاست‌ها و برنامه‌های بهداشتی و ارتقاء سلامت عمومی فعالیت کنند.
بازار کار و فرصت‌های شغلی رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در مراکز بهداشتی و درمانی، بیمارستان‌ها، ادارات بهداشت و سایر سازمان‌ها و شرکت‌های مرتبط با حوزۀ بهداشت و درمان فعالیت کنند. به‌عنوان مثال، مدیران بیمارستان‌ها، مدیران منابع انسانی، مدیران مالی و اقتصادی، مدیران سیاست‌ها و برنامه‌ها، کارشناسان مدیریتی و بهبود فرآیندها و مشاوران بهداشتی از جمله موارد شغلی در این حوزه هستند.
رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی از جمله رشته‌هایی است که بازار کار قوی و فرصت‌های شغلی متنوعی را در اختیار فارغ‌التحصیلان خود قرار می‌دهد. افرادی که در این رشته تحصیل می‌کنند، مهارت‌های مدیریتی و اداری خاصی را در حوزۀ خدمات بهداشتی و درمانی به دست می‌آورند که این مهارت‌ها در محیط‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند.
بازار کار رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی شامل انواع مراکز و سازمان‌های مرتبط با خدمات بهداشتی و درمانی است. برخی از این موارد عبارت‌اند از:
- هلال‌احمر: افراد فارغ‌التحصیل این رشته می‌توانند در هلال‌احمر به‌عنوان مدیران و مسئولین مربوط به حوادث و آمادگی برای وقوع بحران‌ها و فعالیت‌های انسانی کار کنند.
- سازمان تأمین اجتماعی و سازمان بیمۀ خدمات درمانی: در این سازمان‌ها، فارغ‌التحصیلان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی می‌توانند به‌عنوان مدیران و کارشناسان مدیریتی و برنامه‌ریزی فعالیت کنند.
- خانه‌های بهداشت: در خانه‌های بهداشت، افراد این رشته می‌توانند به‌عنوان مدیران و کارشناسان مرتبط با خدمات بهداشتی در حومۀ شهر و مناطق روستایی مشغول به کار شوند.
- مراکز بهداشتی روستایی و شهری: در این مراکز، فارغ‌التحصیلان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی می‌توانند نقش مدیریتی و اجرایی را ایفا کنند و برنامه‌ها و خدمات بهداشتی منطقه را برنامه‌ریزی و اجرا کنند.
- بیمارستان‌های عمومی و تخصصی: در بیمارستان‌ها، فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به‌عنوان مدیران مالی، مدیران منابع انسانی و مدیران عملیاتی فعالیت کنند.
- دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و بیمارستان‌ها: در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و بیمارستان‌ها، افراد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی می‌توانند به‌عنوان مدیران اجرایی و مسئولین مرتبط با مدیریت دانشگاهی و بیمارستانی کار کنند.
وظایف رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی در محیط کار
- ایجاد زمینه‌های فکری و اندیشه‌ای بر محور خلاقیت و توسعه
- توانمندسازی افراد برای مدیریت سازمان‌های بهداشتی و درمانی
- برقراری ارتباطات دوسویه و متعادل میان مراجعین و مراکز درمانی
- کنترل وضعیت مالی و اقتصادی مراکز درمانی
- ارتقاء سطح علمی و عملی کارکنان و مدیران مراکز درمانی
- توانمندسازی افراد برای تجزیه و تحلیل درست تحولات موجود در سازمان
- برنامه‌ریزی و مدیریت عملکرد مراکز بهداشتی و درمانی
- بودجه‌ریزی و مدیریت منابع مالی
- برنامه‌ریزی و اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های بهداشت عمومی
- مدیریت منابع انسانی و ارتقاء عملکرد پرسنل
- بررسی و ارزیابی کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی
- همکاری با تیم‌های درمانی و بهداشتی برای بهبود فرآیندها و کاهش خطاها
مزایا و معایب رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
مزایا:
– فرصت‌های شغلی گسترده در حوزۀ بهداشت و درمان
– امکان همکاری با تیم‌های حرفه‌ای و متخصص در مراکز بهداشتی و درمانی
– اهمیت اجتماعی و انسانی فعالیت در این حوزه برای بهبود سلامت جامعه
– درآمد مناسب و پاداش‌های شغلی جذاب برای مدیران و متخصصان در این حوزه
معایب:
– فشار کاری و مسئولیت‌های بزرگ در مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی
– مواجهه با مسائل و چالش‌های پیچیده در ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی
– ممکن است نیاز به انجام کارهای اضافی و اضافه روزی در شرایط بحرانی داشته باشد.
توانایی‌های لازم برای موفقیت در رشتۀ مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- توانایی مدیریتی و رهبری
- مهارت‌های ارتباطی و همکاری با افراد مختلف
- تسلط به مباحث مدیریتی و اداری
- دانش و آگاهی از حوزۀ بهداشت و درمان
- توانایی تصمیم‌گیری در شرایط فشرده و بحرانی
- مهارت کافی در برقراری ارتباط با مراجعین و بیماران
- درک شرایط هر بیمار به‌عنوان ضعیف‌ترین و آسیب‌پذیرترین قشر جامعه
- مواجهه درست با استرس‌ها و شرایط نامطلوب کاری
- صبر و حوصله
- توانمندی جسمی و داشتن قدرت بدنی مناسب
- توانایی گرفتن تصمیمات مهم در شرایط حساس
- احاطه و تسلط مناسب بر روی دروس علوم تجربی
- داشتن اطلاعات کافی از زبان انگیسی
نویسنده: تیم مشاوره مقدم _ فاطمه دهقانپور