مهم‌ترین هدف از تحصیل در رشتۀ دامپزشکی، تأمین سلامت و بهبود کیفیت زندگی حیوانات است. دامپزشکان علاوه بر تشخیص و درمان بیماری‌ها، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ سلامت جامعه دارند. آنها مسئولیت‌هایی مانند ارزیابی واکسیناسیون، مدیریت بهداشتی و صحیح دام‌ها، مشاوره به دامداران در زمینۀ تغذیه و پرورش صحیح حیوانات و همچنین ایجاد آگاهی عمومی درباره مسائل دامپزشکی را بر عهده دارند.
دورۀ تحصیل دامپزشکی
رشتۀ دامپزشکی نیز مانند رشتۀ داروسازی و پزشکی، در یک دورۀ ۶ ساله برگزار می‌شود. دانشجویان پس از گذراندن ۱۳۰ واحد درسی باید در آزمون جامع پیش درمانگاهی شرکت کنند. در صورت قبولی در این آزمون، وارد دورۀ دوم این رشته می‌شوند. در دورۀ دوم، دانشجویان نیز ۹۰ واحد درسی را به پایان می‌برند و وارد دورۀ درمانگاهی می‌شوند. در این دوره، مراحلی مانند کارورزی، اینترن و پایان‌نامه را نیز طی می‌کنند. فارغ التحصیلان رشتۀ دامپزشکی مدرک دکترای حرفه‌ای از وزارت علوم می‌گیرند.
طرح رشتۀ دامپزشکی
سوال خیلی از داوطلبان این است که آیا رشتۀ دامپزشکی هم مانند پزشکی طرح اجباری دو ساله دارد؟ در پاسخ باید بگوییم رشته‌هایی که زیر نظر وزارت بهداشت هستند طرح دارند که این موضوع شامل رشتۀ دامپزشکی نمی‌شود؛ چرا که رشتۀ دامپزشکی زیر نظر وزارت علوم است و طرح اجباری دو ساله ندارد.
وظایف دامپزشک
- تشخیص بیماری‌های دامی
- درمان حیوانات بیمار
- انجام عمل‌های جراحی
- پیشگیری و کنترل بیماری‌ها
- ارائه مشاوره به دامداران
- نظارت بر بهداشت و سلامت حیوانات
- ارزیابی و تشخیص بارداری دام‌ها
- اعطای واکسن و سرم‌های دامپزشکی
- مشاوره در زمینه تغذیه و رژیم غذایی دام
- نگهداری و خدمات پزشکی در آزمایشگاه‌های دامپزشکی
آیندۀ شغلی رشتۀ دامپزشکی
سازمان‌ها و ادارات دامپزشکی:
فارغ‌التحصیلان رشتۀ دامپزشکی می‌توانند در سازمان‌ها و ادارات دامپزشکی بهعنوان کارشناس دامپزشکی فعالیت کنند. آنها مسئولیت‌هایی مانند نظارت بر بهداشت و سلامت حیوانات، مدیریت برنامه‌های واکسیناسیون و پیشگیری از بیماری‌ها و مشاوره به دامداران را بر عهده دارند.
مؤسسات تحقیقاتی و تولید واکسن:
فعالیت در مؤسسات تحقیقاتی و تولید واکسن نیز یک فرصت شغلی جذاب برای دامپزشکان است. آنها می‌توانند در تیم‌های تحقیق و توسعه واکسن‌های جدید و مؤثر برای حفظ سلامت حیوانات و کنترل بیماری‌ها شرکت کنند.
شرکت‌های تولید دارو و فرآورده‌های دامی:
فارغ‌التحصیلان رشتۀ دامپزشکی می‌توانند در شرکت‌های تولید دارو و فرآورده‌های دامی کار کنند. آنها می‌توانند در طراحی و تولید داروهای دامی، مشاوره به مشتریان و ارائه راهکارهای بهبود بهداشت و سلامت حیوانات نقش داشته باشند.
واحدهای دامپروری دولتی و خصوصی:
دامپزشکان می‌توانند در واحدهای دامپروری دولتی و خصوصی فعالیت کنند. آنها مسئولیت‌هایی مانند نظارت بر بهداشت و سلامت حیوانات، مدیریت برنامه‌های تغذیه و پرورش صحیح حیوانات و اجرای استانداردهای بهداشتی را بر عهده دارند.
آزمایشگاه‌های تشخیص بیماری دامی:
فعالیت در آزمایشگاه‌های تشخیص بیماری دامپزشکی نیز یک فرصت شغلی است. دامپزشکان در این آزمایشگاه‌ها مسئولیت تشخیص و تحلیل بیماری‌های دامی را بر عهده دارند.
تأسیس کلینیک دامپزشکی:
فارغ‌التحصیلان رشتۀ دامپزشکی می‌توانند کلینیک‌های دامپزشکی خود را تأسیس کرده و بهعنوان پزشک دام فعالیت کنند. آنها می‌توانند درمان، جراحی و مشاوره به دامداران را انجام دهند و به حفظ سلامت و بهبودی حیوانات کمک کنند.
فعالیت در دانشگاه‌ها و بخش آموزشی:
فارغ‌التحصیلان می‌توانند بهعنوان اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی فعالیت کنند. آنها می‌توانند در تدریس دروس دامپزشکی، راهنمایی دانشجویان و انجام پژوهش‌های علمی در حوزۀ دامپزشکی مشارکت داشه باشند.
فعالیت در بعد تجاری واردات دارو و تجهیزات:
دامپزشکان می‌توانند در بخش تجاری فعالیت کرده و در زمینۀ واردات داروها و تجهیزات دامپزشکی فعالیت نمایند. آنها مسئولیت ارزیابی، انتخاب و عرضه محصولات بهبود سلامت حیوانات را دارند. این تنها چند مثال از فرصت‌های شغلی در رشتۀ دامپزشکی است. از آنجا که این رشته با صنعت دامداری و سلامت حیوانات مرتبط است، فرصت‌های شغلی وسیعی در این زمینه وجود دارد. همچنین، بر خلاف لیست بالا، فارغ‌التحصیلان رشتۀ دامپزشکی ممکن است بهعنوان مشاوران مستقل، کارآفرینان و مدیران در صنعت دامداری و مراکز دامپزشکی فعالیت کنند.
کاردانی دامپزشکی
- مدت زمان تحصیل: دورۀ تحصیل کاردانی دامپزشکی معمولاً دو سال طول می‌کشد.
- شرایط ورود: برای پذیرش در رشتۀ کاردانی دامپزشکی، معمولاً نیاز به شرکت در آزمون کنکور ندارید.
- سطح دانش: دانشجویان رشتۀ کاردانی دامپزشکی به صورت عمده به مباحث پایه و عملی دامپزشکی می‌پردازند و بر روی تشخیص و درمان بیماری‌های دامی تمرکز دارند.
- فعالیت‌ها: فارغ‌التحصیلان کاردانی دامپزشکی می‌توانند در زمینه‌هایی مانند درمانگاه‌ها، کشتارگاه‌ها، آزمایشگاه‌های دامپزشکی و مراکز آموزشی فعالیت کنند.
دکترای عمومی دامپزشکی
- مدت زمان تحصیل: دورۀ دکترا در رشتۀ دامپزشکی معمولاً حدود شش سال طول می‌کشد.
- شرایط ورود: برای ورود به دورۀ دکترا در دامپزشکی، عموماً نیاز به قبولی در کنکور و ورود به رشتۀ دامپزشکی است.
- سطح دانش: دانشجویان دکترای عمومی دامپزشکی به صورت عمیق‌تر و تخصصی‌تر به مباحث دامپزشکی پرداخته و معمولاً در زمینۀ تحقیقات علمی فعالیت می‌کنند.
- فعالیت‌ها: فارغ‌التحصیلان می‌توانند بهعنوان اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها، محققان، متخصصان و مشاوران دامپزشکی فعالیت کنند و حتی به‌طور مستقل مطب دامپزشکی تأسیس و کار خود را ادامه دهند.
- تخصص و تحقیقات: دکترای عمومی دامپزشکی بیشترین تخصص در حوزۀ دامپزشکی را به فارغ‌التحصیلان ارائه می‌دهد. آنها علاوه بر مباحث پایه، به‌طور گسترده‌تری در زمینه‌های تشخیص بالینی، جراحی، بیماری‌شناسی و تحقیقات پیشرفته مرتبط با دامپزشکی آموزش می‌بینند.
- فعالیت‌های حرفه‌ای: فارغ‌التحصیلان دکترای عمومی دامپزشکی قادر خواهند بود امور دامپزشکی را تشخیص دهند، درمان کنند، تحقیقات علمی انجام دهند و در صورت تمایل مطب شخصی دامپزشکی تأسیس کنند.
برخلاف آن، فارغ‌التحصیلان رشتۀ کاردانی دامپزشکی معمولاً در حوزه‌های پایه و کاربردی دامپزشکی فعالیت می‌کنند. آنها بهعنوان تکنسین‌های دامپزشکی، کارشناسان دامپزشکی و یا همکاران دامپزشک در بخش‌های مرتبط با دامپزشکی مشغول به کار می‌شوند.
نویسنده: تیم مشاوره مقدم _ فاطمه دهقانپور