11 عامل تاثیر گذار در انتخاب رشته پایه نهم
زمانی که از دوران شیرین کودکی گذر می‌کنید و به آستانه نوجوانی و جوانی می‌رسید، انتخاب‌های سرنوشتسازی بر سر راهتان قرار می‌گیرند. انتخاب رشته دوره متوسطه برای بیشتر نوجوانان، اولین گذرگاهی است که از طریق آن می‌توانند آینده خود را رقم بزنند. این تصمیم‌گیری حساس و مهم، نیاز به آگاهی، مشورت، تحقیق و خودشناسی دارد. در این مطلب به معرفی 11 عامل تأثیرگذار در انتخاب رشته پایه نهم پرداخته‌ایم. توجه به یکایک این عوامل و انتخاب آگاهانه می‌تواند تضمین‌کننده موفقیت شما در مسیر شغلی آینده باشد و مسلما نقش مهمی در کیفیت زندگیتان نیز ایفا خواهد کرد. اگر می‌خواهید با نحوه انتخاب رشته دبیرستان آشنا شوید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
1- علاقه‌مندی
اولین عاملی که در انتخاب رشته تحصیلی اهمیت دارد، میزان علاقه شما به هر رشته است. البته برای سنجیدن این عامل باید شناخت درستی از دروس و مشاغلی که در حوزه این رشته قرار می‌گیرند، داشته باشید. علاقه یکی از عوامل ایجاد انگیزه و اشتیاق برای مطالعه و تلاش در یک رشته است. تجربه نشان داده که برای علاقه‌مندان یک حوزه تحصیلی، توانایی تحمل سختی‌های مسیر راحت‌تر است و احتمال اینکه در آینده دچار بی‌انگیزگی و دلسردی شوند، کمتر خواهد بود. بنابراین در انتخاب رشته پایه نهم، ضمن در نظر گرفتن سایر عوامل، توجه به ندای درونتان حرف اول را می‌زند.
2- استعداد
برخی مواقع دانش‌آموز به زمینه‌ای که در آن استعداد دارد، علاقه‌مند است؛ اما گاهی شرایط کمی پیچیده‌تر می‌شود. مثلا دیده شده که خیلی از نوجوانان در چند زمینه مستعد هستند یا در اکثر دروس نمرات خوبی می‌گیرند. خوشبختانه آزمون‌هایی وجود دارند که می‌توانند نشان دهند هر دانش‌آموز در چه دروسی موفق‌تر عمل می‌کند. البته حتما شنیده‌اید که می‌گویند موفقیت یک درصد به استعداد و 99 درصد به تلاش بستگی دارد. بنابراین اگر علاقه شما در حوزه‌ای است که به‌نظر می‌رسد استعداد چندانی در آن ندارید، ناامید نباشید؛ با تلاش و سخت‌کوشی می‌توانید مهارت‌های خود را ارتقا دهید.
3- میزان معدل و نمرات
بر اساس آیین‌نامه‌های آموزشی، برای ورود به هر رشته، دانش‌آموز باید حداقل نمرات دروس تخصصی آن رشته را کسب کرده باشد. بنابراین میزان نمرات کارنامه در پایه نهم می‌تواند بسیار تعیین‌کننده باشد. البته برای دانش‌آموزانی که نتوانند مجوز ورود به رشته‌ای خاص در مدارس دولتی را پیدا کنند، امکان ثبت‌نام در مدارس خصوصی در نظر گرفته شده است.
4- شرایط اقتصادی خانواده
یکی از مسائلی که اغلب از دید دانش‌آموزان و حتی خانواده دور می‌ماند، میزان مخارج تحصیل در رشته‌ای خاص در دبیرستان است. این هزینه غیر از مبالغی که بابت ثبت‌نام یا کمک به مدرسه می‌پردازید، هزینه خرید لوازم در رشته‌های هنری و فنی و همچین کلاس‌های آموزشی و کتاب‌های تست را نیز در بر می‌گیرد. برخی از رشته‌ها مثل خیاطی و معماری حتی در دوران هنرستان نیز نیاز به تهیه وسایل خاصی دارند که ممکن است خرید آن‌ها برای برخی خانواده‌ها مشکل باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم اگر قصد ورود به چنین رشته‌هایی را دارید، حتما از مدرسه، معلمان مربوطه و دانش‌آموزان سال‌بالایی کسب اطلاع کنید.
5- شخصیت و روحیه فردی
یکی دیگر از مهم‌ترین عوامل انتخاب رشته پایه نهم، توجه به خصوصیات فردی است. ممکن است نمرات شما در رشته‌ای مثل علوم تجربی عالی باشد و به پزشکی، درمان بیماران و درآمد عالی آن علاقه‌مند باشید؛ اما در اولین تجربه کاری با دیدن خون، بیماران تصادفی یا بیمارانی که دچار سوختگی شده‌اند، دست و پایتان بلرزد و غش کنید. البته لازم نیست از حالا بترسید. تجربه حضور در محیط‌های شغلی مختلف، مشورت با دیگران و تماشای فیلم‌های واقع‌بینانه‌ای که در این زمینه وجود دارند، کمک می‌کند روحیات خود را بهتر بشناسید.
6- توانایی‌های جسمانی
ورود به برخی رشته‌ها، مهارت‌ها و توانایی‌های جسمی خاصی را می‌طلبد که باید به آن توجه داشته باشید. ممکن است ابتدا به هوای علاقه به شغلی خاص، رشته‌ای را در دبیرستان بخوانید، اما در زمان ورود به دانشگاه و مصاحبه حضوری، به‌خاطر نداشتن ویژگی‌های بدنی مناسب رد شوید. پیشنهاد می‌کنیم از همین حالا آگاهی خود را در زمینه زیرشاخه‌های رشته مورد نظر و شرایط پذیرش آن‌ها افزایش دهید.
7- وضعیت بازار کار
متأسفانه امروزه وضعیت اشتغال در بسیاری از رشته‌های تحصیلی، چندان مناسب نیست. برای بررسی وضعیت بازار کار آینده هر رشته، مشاوران تحصیلی، افراد باتجربه و منابع مستند، بهترین راهنمای شما خواهند بود.
8- انتظارات فرد از آینده
انسان‌ها از جنبه‌های زیادی با هم تفاوت دارند؛ برخی از آن‌ها خیلی به مسائل مادی اهمیت نمی‌دهند و داشتن یک درآمد معقول و راضی‌کننده همراه با امنیت شغلی برایشان کافی است. در مقابل گروهی از افراد مسیر حرفه‌ای پررقابت و زندگی مرفه را ترجیح می‌دهند. با احترام به هر دو دیدگاه، برای در نظر گرفتن نقش انتظارات از آینده در انتخاب رشته پایه نهم، باید با خود روراست باشید. قبل از هر چیز، روحیات، توقعات و امکانات خودتان را بشناسید و سپس به جست‌وجو و بررسی بهترین گزینه‌هایی که به انتظارات شما پاسخ می‌دهند، بپردازید.
9- دسترسی به مراکز آموزشی
در برخی از شهرهای کوچک کشور، تنها برای برخی رشته‌های پرطرفدار امکان برگزاری کلاس درس فراهم شده است و برای مثال، متقاضیان شرکت در رشته‌هایی همچون تربیت‌بدنی، برخی رشته‌های فنی و هنرستان‌ها مجبورند برای ثبت‌نام به شهرهای همجوار یا مرکز استان مراجعه کنند. یکی از موادی که باید در زمان انتخاب رشته پایه نهم در نظر بگیرید، امکان دسترسی و فاصله مرکز آموزشی است که دروس رشته شما را ارائه می‌کند.
10- نظر افراد باتجربه
از دیگر عواملی که بر انتخاب رشته پایه نهم تأثیرگذار است، نظرات افراد باتجربه در آن رشته است. مشورت خواستن از افراد شاغل در یک حوزه خاص، مشاوران و دانشجویانی که در زمینه موردنظر شما تحصیل می‌کنند، کمک می‌کند انتخاب آگاهانه و واقع‌بینانه‌تری داشته باشید.
11- عوامل فرهنگی و درون خانوادگی
نظرات خانواده و مسائل فرهنگی محیط زندگی، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر انتخاب رشته پایه نهم به‌حساب می‌آید. در اغلب موارد، خانواده بزرگ‌ترین حامی روانی و مالی افراد در دوران مدرسه و همچنین دانشگاه است؛ به همین دلیل، نظرات اعضای خانواده می‌تواند اثر جدی بر روند انتخاب رشته پایه نهم برخی دانش‌آموزان داشته باشد. در صورت مغایرت انتخاب دانش‌آموز و والدین، کمک گرفتن از مشاوران تحصیلی باتجربه در رسیدن به انتخاب درست و آینده‌ساز سودمند خواهد بود.
جمع‌بندی
انتخاب رشته پایه نهم شروع ماراتنی است که ممکن است سال‌ها طول بکشد تا شما را به موفقیت و آینده‌ای که انتظارش را دارید برساند. اگرچه انتخاب رشته تحصیلی به‌تنهایی برای موفقیت کافی نیست، اما می‌تواند فرصتی استثنایی برای رسیدن به دستاوردهای سودمند و ساختن یک زندگی نزدیک به ایده‌آل در آینده باشد. به خاطر داشته باشید در مسیر انتخاب رشته دوره متوسطه، هیچ‌گاه یک عامل به‌تنهایی تعیین‌کننده نیست و باید بتوانید با نگاهی همه‌جانبه، همه عوامل اثرگذار را در یک ارزیابی دقیق و جامع مورد بررسی قرار دهید تا به بهترین انتخاب ممکن برسید.