معرفی رشتۀ مهندسی پزشکی، بازار کار، گرایش، توانایی

مهندسان پزشکی به‌­طور فعال در تحقیقات پزشکی با تیم‌های درمانی همکاری می‌کنند تا راه‌حل‌هایی نوآورانه با کارایی بالا برای مشکلات پزشکی پیدا کنند. برای مثال، در زمینۀ طراحی دستگاه‌های تصویربرداری پزشکی، مهندسان پزشکی می‌توانند بهبود کیفیت تصاویر را از طریق بهینه‌­سازی و توسعه فناوری‌های جدید در این حوزه رقم بزنند.

در کل، رشتۀ مهندسی پزشکی یک تلاش فرهنگی برای بهبود خدمات بهداشتی و درمانی، با هدفی رو به افزایش، در حال توسعه و پیشرفت است.

گرایش‌های مهندسی پزشکی

1. گرایش بیوالکتریک:

رشتۀ مهندسی پزشکی به بررسی و طراحی دستگاه‌های الکترونیکی و الکترومغناطیسی در پزشکی می‌پردازد. این گرایش شامل پایگاهی علمی قوی در زمینۀ مبانی الکترونیک، سیگنال‌های الکتروفیزیولوژیکی، مخابرات پزشکی، اپتیک و اصول تصویربرداری پزشکی است.

دروس تخصصی این گرایش:

• مبانی الکترونیک
• الکتروفیزیولوژی
• تجهیزات پزشکی الکترونیکی
• مخابرات پزشکی
• اپتیک پزشکی
• تصویربرداری پزشکی

2. گرایش بیومکانیک:

رشتۀ مهندسی پزشکی با مطالعه و طراحی دستگاه‌های پزشکی و سیستم‌های نظارتی برای کنترل حرکات بدن انسان و همچنین سیستم‌های تحلیل تصاویر پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دروس تخصصی این گرایش:

• بیومکانیک
• کنترل حرکات
• رباتیک،
• سیستم‌های نظارتی

3. گرایش بیومواد:

تمرکز بر روی طراحی و تولید مواد پزشکی، همچنین بررسی رفتار مواد در برابر بافت‌های زنده و بررسی اثرات جانبی مواد پزشکی روی بدن انسان است.

 دروس تخصصی این گرایش:

• مهندسی مواد،
• طراحی مواد پزشکی
• خواص بیومواد،
• بررسی رفتار مواد در برابر بافت‌های زنده،
• اثرات جانبی مواد پزشکی

ادامۀ تحصیل

رشته مهندسی پزشکی تا مقطع دکتری امکان ادامه تحصیل دارد.

برای موفقیت در این رشته به چه مهارت‌هایی نیاز دارم؟

رشتۀ مهندسی پزشکی یکی از رشته‌های بسیار جذاب و کاربردی است که در آن به کاربرد علوم و فناوری در حوزۀ بهداشت و درمان پرداخته می‌شود. در این رشته، دانشجویان با اصول علمی، تئوری‌های ریاضی، فیزیک، شیمی، بیولوژی و الکترونیک در ساخت و توسعه تجهیزات پزشکی، ادوات پزشکی و سیستم‌های پزشکی آشنا خواهند شد.

برای موفقیت در این رشته، دانشجویان باید دارای توانایی‌ها و مهارت‌های زیر را دارا باشند:

1. داشتن توانایی تحلیل و پیش‌­بینی:

   دانشجویان باید توانایی تحلیل و پیش‌­بینی اثرات تغییر بر روی سیستم‌های پزشکی را داشته باشند و بتوانند برای جلوگیری از خطرات مختلف، راهکارهای مناسبی را ارائه دهند.

2. توانایی‌‎‌‌­های فنی:

   دانشجویان باید با اصول و تکنیک‌های مهندسی شیمی، مکانیک، الکترونیک و سایر رشته­‌های مرتبط آشنا باشند و توانایی طراحی و ساخت تجهیزات پزشکی و ادوات پزشکی را داشته باشند.

3. مهارت‌های کامپیوتری:

   دانشجویان باید با نرم افزارهای مختلف مورد استفاده در حوزۀ مهندسی پزشکی مانند نرم افزارهای CAD/CAM و MATLAB آشنا باشند و توانایی استفاده از آن‌ها را داشته باشند.

4. توانایی‌های ارتباطی:

   دانشجویان باید به خوبی بتوانند با پزشکان، متخصصان بهداشت و بیماران ارتباط برقرار کنند و بتوانند به صورت کاملاً قابل فهم، نتایج تحقیقات و آزمایشات را توضیح دهند.

5. توانایی‌های تیمی:

   در بسیاری از پروژه‌های مرتبط با مهندسی پزشکی، یک تیم از متخصصان مختلف، به­‌طور همزمان درگیر هستند. بنابراین، دانشجویان باید توانایی­‌های تیمی و همکاری را داشته باشند و بتوانند در یک محیط گروهی به خوبی عمل کنند.

در نهایت، با توجه به سرعت رشد فناوری‌­های پزشکی و نیازهای روزافزون صنعت پزشکی به تجدید، داشتن علاقه و اشتیاق به یادگیری پایدار و بروزرسانی دائمی دانش و مهارت­‌های موردنیاز در این صنعت، بسیار حیاتی است. برای این منظور، انجام کار تحقیقاتی و شرکت در دوره‌­های آموزشی موردنیاز است.

به‌­طور کلی، برای موفقیت در رشتۀ مهندسی پزشکی، دانشجویان باید به صورت کلی به دو دسته مهارت‌های فنی و عمومی توجه داشته باشند. برای تسلط بر مهارت‌های فنی، آشنایی با اصول مهندسی شیمی، مکانیک، الکترونیک و سایر رشته‌های مرتبط ضروری است. برای تسلط بر مهارت‌های عمومی، توانایی‌های تحلیلی، ارتباطی، تیمی، و یادگیری پایدار موردنیاز است که در کنار یادگیری تئوری‌ها و اصول، تجربیات عملی را نیز افزایش خواهد داد.

بازار کار رشتۀ مهندسی پزشکی

رشتۀ مهندسی پزشکی یکی از رشته‌های پرطرفدار در کشور ایران است. همچنین، با توجه به رشد صنعت پزشکی در ایران، بخش‌های مختلفی از بازار کار برای فارغ‌التحصیلان این رشته فراهم شده است.

فارغ‌التحصیلان می‌توانند در شرکت‌های طراحی و تولید تجهیزات پزشکی، شرکت‌های نرم‌افزاری پزشکی، بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی، سازمان‌های مربوط به استانداردسازی تجهیزات پزشکی، واحدهای تحقیق و توسعه در صنعت پزشکی، مدیریت پروژه‌های مربوطه و… مشغول به کار شوند.

همچنین، می‌توانند به‌صورت خودمشغولی در حوزه‌هایی نظیر مشاوره و طراحی تجهیزات پزشکی، آموزش و پژوهش در حوزۀ مهندسی پزشکی فعالیت کنند.

از آنجایی که بخش پزشکی و بهداشتی یکی از حوزه‌های حیاتی در هر کشور است، بنابراین بازار کار رشتۀ مهندسی پزشکی در ایران به‌دلیل نیاز به متخصصین و تخصص‌های مربوط به این حوزه، پررونق بوده و فرصت‌های شغلی خوبی برای فارغ‌التحصیلان این رشته ایجاد شده است.

وظایف مهندس پزشکی در محل کار

وظایف مهندس پزشکی شامل طراحی، توسعه، نصب، عیب‌­یابی نگهداری تجهیزات پزشکی و فناوری‌های پزشکی است. برخی از وظایف مهندس پزشکی در محیط کار عبارتند از:

• طراحی و توسعه تجهیزات پزشکی:

  شامل طراحی و توسعه دستگاه‌های پزشکی مانند سیستم‌های تصویربرداری (مثل اسکنرهای MRI و CT)، دستگاه‌های تشخیصی (مانندستگاه‌های ECG و EEG) و سایر تجهیزات پزشکی است.

• ارزیابی و تست تجهیزات پزشکی:

  بررسی و ارزیابی عملکرد و ایمنی تجهیزات پزشکی قبل از عرضه به بازار و همچنین انجام آزمون­‌ها و تست‌های مرتبط با استانداردهای صنعتی و پزشکی.

• نصب و راه‌اندازی تجهیزات پزشکی:

  شامل نصب، تنظیم و راه‌اندازی تجهیزات پزشکی در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها به همراه آموزش کارکنان در استفاده صحیح از آن­ها.

• عیب‌یابی و تعمیر تجهیزات پزشکی:

  تشخیص و رفع خطاها و مشکلات فنی در تجهیزاتزشکی و انجام تعمیرات لازم با همکاری تیم‌های فنی.

• به‌روزرسانی ارتقاء تجهیزات پزشکی:

  انجام به‌روزرسانی‌ها و ارتقاء‌های لازم برای بهبود عملکرد و قابلیت‌های تجهیزات پزشکی موجود.

• مشاوره فنی:

  ارائه مشاوره فنی به مراکز درمانی ویبمارستان‌ها درخصوص انتخاب و استفاده از تجهیزات پزشکی مناسب و همچنین راهنمایی در مورد تعمیر و نگهداری آن­ها.

مهندسی پزشکی و مهاجرت تحصیلی

مهاجرت به یک کشور دیگر می‌تواند فرصت‌­های شغلی جدید و بهبود شغلی و تحصیلی را برای شما فراهم کند. در برخی کشورها، صنعت پزشکی و تکنولوژی پزشکی بسیار پیشرفته است و نیاز به مهندسان پزشکی ماهر و متخصص دارد. مهاجرت به یک کشور پیشرفته، شما را قادر می‌سازد تا به منابع و تجهیزات پیشرفته‌تری دسترسی داشته باشید. این امکان به شما می‌دهد تا در زمینۀ تحقیق توسعه فناوری پزشکی بهترین عملکرد را داشته باشید.

نویسنده: تیم مشاوره مقدم _ فاطمه دهقانپور